Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikası Kurulu Başkan Vekili Avukat Mehmet Uçum, Yeni Anayasa’nın yol haritasını açıkladı.
Peki, en çok tartışılan konulardan biri olan ilk dört unsur kaldırılacak mı?
Mehmet Uçum’un açıklamalarına göre, Yeni Anayasa’da Cumhuriyet’in ve Türkiye’nin demokratik birikiminin unsurları korunacak. Türkiye’nin laik, demokratik, sosyal ve hukuk devleti olduğu, kurucu cumhurbaşkanının Atatürk olduğu, cumhuriyetin ve üniter yapının korunduğu bir anayasa olacaktır. Uçum’un Yeni Anayasa ile ilgili yaptığı açıklamalarda halkın katılma haklarının genişletilmesi dikkat çekiyor. Uçum’un açıklamasına göre, halkın AYM’ye başvurma, kanun teklifi verme, yargı süreçlerine katılma ve elektronik ortamda yer alma hakları iddia edilecek.
İşte Uçum’un açıklaması:
YENİ ANAYASA’NIN MALZEMESİ: CUMHURİYET İLKELERİ VE DEMOKRATİK DENEYİM
Cumhuriyetin İlkeleri:
Kurucu önder Atatürk’ün, Cumhuriyet’in, üniter yapının, demokratik, laik, sosyal devletin, adalete ve insan haklarına dayalı hukuk devletinin kural olduğu, resmi dilinin Türkçe, bayrağının hilal ve yıldız kırmızı bayrak, istiklal marşı İstiklal Marşı olup, başkenti Ankara’dır. .
Demokratik Birikim:
Halk iradesinin temel kazanımı olan başkanlık sisteminin ve tüm erkler için demokratik meşruiyet ilkesinin korunduğu ve geliştirildiği anayasa.
YENİ, SİVİL, ÇEVRESEL, ÖZGÜR, KORUYUCU, SOSYAL VE GELİŞMİŞ DEMOKRASİYLE BİR ANAYASA
Yeni Anayasa:
1982 yerine 2023 Anayasası.
41 yıl sonra darbe anayasasından tamamen kurtulmamızı sağlayacak yepyeni bir anayasa.
Sivil Anayasa: Kurumsal yapıların ve seçkinlerin istek ve iradelerine göre değil, halkın talep ve iradesine göre hazırlanan ve yapılan anayasa.
Kapsamlı Anayasa:Türkiye’nin her bireyinin kendisini temel unsuru olarak gördüğü kapsayıcı Türk Milleti ve Türk Vatandaşlığı anlayışını esas alan anayasa.
Özgürlükçü Anayasa:Bireysel ve toplu olarak bireyin her türlü hak ve hürriyetlerinin eksiksiz yer aldığı, yeni nesil hak ve hürriyetlerin tanımlandığı, hak ve hürriyetlerin esas, sınırlamaların istisna olduğu anayasadır.
Koruyucu Anayasa:Devletin maddi ve manevi varlığının korunmasını ve geliştirilmesini güvence altına alan anayasa.
Tam bağımsızlığın tüm boyutlarıyla korunmasına ve güçlendirilmesine imkan veren bir anayasa.
Halkın maddi ve manevi varlığının korunmasını ve geliştirilmesini güvence altına alan anayasa.
Doğanın, çevrenin, iklimin, denizlerin, kıyıların, ormanların, su kaynaklarının, doğal kaynakların, yer altı zenginliklerinin korunmasını ve bunların kamu yararına doğru kullanılmasını güvence altına alan anayasa.
İnsanları doğal afetlere karşı koruma amacına hizmet edecek yasal tedbirleri içeren anayasa.
Sosyal Anayasa: Herkesin bir gelir garantisi, genel olarak fırsat eşitliği, çalışanlar için adil bir asgari ücret, ücretsiz sağlık hakkı, ücretsiz eğitim hakkı, sosyal güvenliği tamamlama hakkı, savunmasız sosyal gruplar için ek takviyeler, farklı sosyal yardımların geliştirilmesi ve sosyal hizmet imkanları, çalışma hakkının tam olarak gerçekleştirilmesi. Birçok sosyal adalet yaklaşımına ve yeni sosyal politikalara izin veren anayasa, toplumdaki orta gelir gruplarının farklılıklarını azaltacak adil bir gelir dağıtım sistemine geçiş için.
Gelişmiş Demokrasi Anayasası:Elektronik Demokrasi / bireysel inisiyatif demokratik sistem işleyişinin geliştirilmesi için elektronik katılım hakkı,
geri çağırma hakkı,
Halkın yasa teklif etme hakkı,
Sakıncalı bir referandum hakkı,
Halkın Anayasa Mahkemesine başvurma hakkı,
Yasama sürecine halkın katılımına ilişkin olanak ve kanalların çeşitlendirilmesi ve güçlendirilmesi,
Yargı süreçlerinde halkın iradesinin etkili olacağı yapı ve işlevlerin geliştirilmesi.
HALKLA BAŞLAYAN VE BİTEN ÜRETİM SÜRECİ
Halkın talepleri doğrultusunda hazırlanan anayasa taslağının ardından ortaya çıkan anayasa, kamu/sivil toplum tartışmasının ardından bir teklife dönüşmüş ve halkın onayına sunularak yürürlüğe girmiştir. TBMM’de 400’den fazla oyla kabul edildi (Toplum Merkezli Anayasacılık).
1982 ANAYASA VERİLERİ
1987-2017. Otuz yılda 23 değişiklik. Yürürlüğe giren 19 değişiklik. Toplam 177 ana madde. Değişmeyen unsur 58. Değiştirilen ve yürürlükten kaldırılan madde 119. Mülga edilen unsur 23. Değiştirilen ve yürürlükte kalan 96. Bu 96 maddede değiştirilen esas nokta 184’tür (nüanslarla bu sayı iki katına veya üç katına çıkarılabilir). İlgili madde 154.
Birçok değişiklikle iç tutarlılığını, dilini ve terim uyumunu kaybetmiş, darbe sonucu ortaya çıkmış bir anayasa ile yaşamak, Cumhuriyetin 100. yılında ülkemize yakışan bir durum değildir.
Bu nedenle, Cumhuriyetimizin 100. Yılında TÜRK ANAYASA SÖZLEŞMESİNİ (TAM) hep birlikte gerçekleştirelim. Türk Asrında bu sefer DOLU diyelim.
